Praten we straks gewoon even een website in elkaar?
De media staan er de afgelopen maanden vol mee: AI, artificial intelligence, oftewel kunstmatige intelligentie. ChatGPT voor het maken van teksten was de fakkeldrager voor de media-aandacht, maar daarnaast zijn er ook platforms waarmee afbeeldingen en zelfs websites kunnen worden samengesteld. Welk vlucht dit zal nemen weten we nu nog niet, maar er kleven wel wat haken en ogen aan AI.
AI is vernuftig en in wezen eigenlijk ook eenvoudig. Zo is ChatGPT een gigantische database waarbij uit ontelbare bronnen informatie wordt verzameld en samengesteld tot een leesbare tekst. Voor platforms waarbij je zelf afbeeldingen of zelfs websites kunt maken geldt in wezen hetzelfde. Alles wordt opgegraven uit bestaande bronnen – creatieve beroepsbeoefenaren rillen hiervan, want originaliteit is ver te zoeken. Maar dit is een subjectief probleem. Waar het gaat om de interpretatie van een gegevens wordt het ernstiger. Een jurist legde ChatGPT vragen van een juridisch examen voor. De basisvragen werden redelijk goed beantwoord. Maar zodra jurisprudentie moest worden geïnterpreteerd, ging het mis.
Een ander probleem betreft de auteursrechten. Als alles wordt samengesteld uit bronnen waarvan de rechten bij het gebruikte platform liggen, is er niets aan de hand. Maar wat als teksten of afbeeldingen worden samengesteld uit bronnen die op het internet zijn verzameld en waarvan de rechten bij anderen liggen? Om die reden heeft de Italiaanse overheid ChatGPT al verboden. En dan is er ook nog het aspect van de privacy. Professionals weten wel hoe het met de privacyregels zit. Maar stoort AI zich daar aan? Zo zijn er nog steeds mensen die menen dat je elke foto of tekst van internet mag downloaden en gebruiken op je website, want ‘ik vond het toch in Google?’. Maar zo werkt het niet. Wat als daar bijvoorbeeld personen op staan die daar geen prijs op stellen? Of dat er namen of adressen worden genoemd die uit bepaalde bronnen worden gehaald, maar die zeker niet openbaar zijn bedoeld? Als je uitgaat van je eigen bronnen en je eigen creativiteit – in overeenstemming met de wettelijke regels – is er niets aan de hand. In een creatief proces is originaliteit van de bronnen essentieel. Vooralsnog zit daar de bottleneck van AI.
De ontwikkelingen zijn interessant, maar AI zal zich de komende jaren nog moeten uitkristalliseren om met name aan het juridische aspect te kunnen voldoen. De EU komt nog dit jaar met een wet op Artificiële Intelligentie, de AI Act. Bovendien zit er nog andere wetgeving in de pijplijn op het digitaal verspreiden van informatie. Nog maar even afwachten dus.
